بوبین کنتاکتور

یکی از ساده‌ترین اجزای تجهیزات الکتریکی در برق صنعتی، بوبین کنتاکتور یا سیم‌ پیچ است که با نام سلف نیز معروف است. از اصلی‌ترین قطعات کنتاکتور، بوبین کنتاکتور بوده که کیفیت و نحوه کار مناسب آن می‌تواند تا حد زیادی معین کیفیت کار کنتاکتور باشد.
بوبین از دو عنصر هسته و هادی تشکیل شده و قسمت هادی بوبین کنتاکتور اغلب از سیم مسی ساخته شده است که به دور هسته تابیده شده و نوع چرخش هادی و پیچیده شدن آن می‌تواند به شکل دایره‌ای و یا استوانه‌ای باشد.

به‌طورکلی می‌توان گفت، قسمت هادی سیم طویلی است که به شکل منظم و به‌صورت مارپیچ منظم دور هسته تابیده شده است. زمانی که هادی یک بار به دور هسته بپیچد، آن را یک دور می‌نامند و وقتی‌که سیم چندین بار پیچیده شود، آن را سیم‌ پیچ می‌نامند. القا کردن جریان به یک مدار الکتریکی از وظایف سیم‌ پیچ است. القا کردن یک خاصیت الکتریکی بوده که برای سیم‌پیچ‌های الکترومغناطیسی مخالف جریان مدار است؛ رایج‌ترین کاربرد سیم‌ پیچ الکترومغناطیسی این است که به‌عنوان سلف انرژی را در میدان مغناطیسی خود ذخیره می‌نماید.

سلف یک قطعه الکتریکی منفعل محسوب می‌شود، زیرا هیچ کاربردی ندارد و جهت جریان انرژی را نمی‌تواند کنترل نماید و این وسیله با عبور جریان الکتریکی از طریق خود انرژی را مهار می‌کند و این واکنش قانون القایی فارادی ناشی می‌شود. این قانون می‌گوید که نیروی الکتریکی القاشده در یک مداربسته با سرعت زمان تغییر شار مغناطیسی در مدار برابر است.

برای داشتن عملکرد در یک مدار سیم لازم است پیچ‌های الکترومغناطیسی دارای ترمینال‌های متصل به سیم مدار باشند؛ همچنین ترمینال‌ها به‌عنوان سیم‌ پیچ شناخته می‌شوند. این ترمینال‌ها اغلب به شکل وارنیش یا عایق به شکل نوار، پیچیده می‌گردند؛ همینطور زمانی که از هر دو طرف یک بوبین کنتاکتور استفاده گردد، سیم‌ پیچ نام می‌گیرد.

⭐️ جهت مشاهده محصولات کلید اتوماتیک اشنایدر، روی دکمه کلیک کنید. ⬅️ ⬅️ ⬅️ ⬅️ ⬅️ ⬅️

نحوه عملکرد بوبین کنتاکتور

همان‌طور که می‌دانید کنتاکتور یک کلید کنترل‌شده برقی بوده که جهت قطع و وصل کردن مدار قدرت برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عملکرد کنتاکتور شبیه رله در جریان‌های بالاتر است، اگر بخواهیم یکی از معروف‌ترین انواع کنتاکتور را نام ببریم، کنتاکتور اشنایدر یکی از بهترین برندها است؛ همچنین کلید محافظ اشنایدر و محافظ جان اشنایدر نیز از دیگر محصولات باکیفیت این برند هستند.

بوبین کنتاکتور نیز یکی از انواع پرکاربرد کلیدهای قدرت کنتاکتور است که برای قطع و وصل جریان‌های بسیار زیاد در مدارهای قدرت و توزیع به کار گرفته می‌شود. طول عمر بالا و سرعت کلیدزنی آن، از مزیت استفاده از کنتاکتور بوده و از طرف دیگر کنتاکتور توسط یک جریان کوچک جریان بزرگ‌تری را در مدارهای قدرت مهار می‌نماید. بوبین کنتاکتور، رله حرارتی، تیغه‌های قدرت و فرمان و غیره از اجزای اصلی کنتاکتور بوده که هرکدام دارای ویژگی‌ها و وظایف مخصوص خود هستند.

مدل فرضی از یک مدار الکتریکی

برای اینکه نحوه عملکرد بوبین کنتاکتورها را بیشتر درک کنیم، یک مدل فرضی از یک مدار الکتریکی را در نظر بگیرید که لامپ رشته‌ای به‌صورت موازی به یک سلف متصل است و جریان در حال عبور از سوئیچ است. وقتی‌که سوئیچ روشن می‌گردد، از نظر تئوری سیم‌ پیچ به‌عنوان یک اتصال کوتاه عمل کرده و به این طریق مانع از انتشار نور لامپ می‌شود، چون سیم‌ پیچ دارای مقاومت الکتریکی است؛ در واقع، لامپ در ابتدا روشن است و کم‌ کم شدت‌ نور کمتر می‌شود.

در زمان خاموش بودن سوئیچ نیز همین اثر نشان داده می‌شود و این رویداد به علت اثر القایی رخ می‌دهد. زمانی که جریان از طریق سیم‌پیچ تغذیه می‌گردد، یک میدان مغناطیسی تولید می‌شود که جریان دیگری را در جهت مخالف ایجاد می‌نماید و سعی می‌کند جریان را از طریق سیم‌ پیچ متوقف نماید؛ اگرچه، زمانی که میدان مغناطیسی برقرار گردد، جریان فعلی به حالت عادی بازمی‌گردد.

به‌عبارت‌ دیگر، اگر جهت و جریان داشتن جریان انرژی متوقف گردد، میدان مغناطیسی به‌منظور حفظ آن، جریان الکتریکی را از طریق سیم‌ پیچ ایجاد می‌نماید و بر این اساس میدان مغناطیسی را نمی‌توان پایدار نگه داشت و از بین می‌رود و لامپ تنها برای مدت‌ زمان کمی روشن می‌گردد.

⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️

خرید انواع محافظ جان اشنایدر

⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️

انواع بوبین کنتاکتور

بر اساس فرکانس جریان بوبین و متناسب با کاربردشان، کنتاکتورها را به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌کنند:

🔶 بوبین کنتاکتورهای AF یا فرکانس‌های صوتی، ترانسفورماتور یا سلف با جریان متناوب در محدوده فرکانس صوتی، که از ۲۰ کیلوهرتز کمتر است عمل می‌نمایند.

🔶 سیم‌ کشی‌های رادیویی یا فرکانس‌های رادیویی، ترانسفورماتور یا سلف با جریان متناوب در محدوده فرکانس رادیویی، که از ۲۰ کیلوهرتز بالاتر است عمل می‌نمایند.

🔶 DC یا بوبین کنتاکتور جریان مستقیم یا الکترومغناطیس‌ها با یک جریان مستقیم ثابت در سیم‌ پیچ‌های خود عمل می‌نمایند.

کاربرد بوبین کنتاکتور

عبور جریان از بوبین کنتاکتور موجب می‌گردد بوبین شکل یک آهن‌ربای تیغه‌ای پیدا کند. یکسر آن قطب N می‌شود و سر دیگر آن قطب S. بکار گیری چنین آهنربایی مزیت‌هایی دارد که با تغییر شدت‌ جریان، شدت میدان را می‌توان عوض کرد و همچنین با تغییر جهت جریان قطب‌های آن تغییر ایجاد می‌شود، بدون آن‌که به ترکیب پیچه دست‌زده شود.

ساخت آهنربا ساده‌ترین کاری بوده که می‌توان با این وسیله انجام داد، به این صورت که تیغه فولادی را دریچه قرار می‌دهند و جریانی را از پیچه عبور داده، پس از مدتی تیغه تبدیل به یک آهنربای دائمی می‌گردد و در داخل گالوانومتر یا جریان‌ سنج نیز از بوبین کنتاکتور استفاده می‌کنند. امکان ایجاد رویدادی برعکس رویداد قبل نیز وجود دارد، یعنی اگر یک سیم درون یک میدان مغناطیسی حرکت کرده به‌نحوی‌که خطوط میدان را قطع نماید، در آن جریان الکتریکی ایجاد می‌شود؛ به‌عبارتی‌دیگر اگر یک بوبین کنتاکتور درون یک میدان مغناطیسی چرخش کند در آن جریان الکتریسیته به وجود می‌آید و اگر جهت حرکت سیم‌پیچ تغییر نماید جهت جریان نیز عوض می‌شود.

از این خصوصیت برای ساخت وسایل مولد جریان‌های ثابت و متناوب استفاده می‌شود. در ترانس‌های تبدیل نیز از بوبین‌ها استفاده می‌کنند که این ترانس‌ها قادرند ولتاژ بالا را به ولتاژهای پایین و برعکس تبدیل نمایند و این امر در خطوط انتقال جریان برق از پست مرکزی به منازل کاربرد دارد.

⚡⚡برای خرید کلید حرارتی اشنایدر با کیفیت روی آن کلیک کنید.⚡⚡

دلیل سوختن بوبین کنتاکتور

موارد متعددی از دلایل سوختن بوبین هستند که از بین آن‌ها می‌شود به تعدادی از موارد زیر اشاره کرد و با لحاظ کردن این موارد عنوان شده، می‌توان از سوختن این وسیله جلوگیری کرد. دلایل مهم که موجب سوختن بوبین می‌شوند عبارت‌اند از:

💠 در ساعات طولانی بوبین کنتاکتور وصل باشد.

💠 کنتاکت‌های بوبین بیش‌ از حد گرم شوند.

💠 از ولتاژ استاندارد استفاده نشود.

💠 فاصله‌ی هوایی وجود داشته باشد.

💠 متصل بودن حلقه در بوبین کنتاکتور.

💠 کنتاکت کمکی مقاومت پیش گذار باز نشود.

💠 مقاومت پیش گذار اتصالی داشته باشد.

سخن نهایی

ممنون از اینکه ما را تا پایان مقاله «بوبین کنتاکتور» همراهی نمودید. برق لئو با آغوشی باز پذیرای نظرات و سؤالات شماست؛ برای ما کامنت بگذارید یا با شماره‌های درج شده در وبسایت با ما تماس بگیرید.

نوشته شده در تاریخ ۱۶ بهمن ۱۴۰۰

یک پاسخ

  1. سلام میحواستم اگه امکان داره نحوه محاسبه بوبین کنتاکتور رو اگه جزوه یا کتابی هست بهم معرفی کنید که چجور یک بوبین سوخته رو دوباره سیم پیچی کنم ممنون 09163685872

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *