با افزایش استفاده از وسایل برقی و بالا رفتن اهمیت ایمنی در سیستم‌های برق، استفاده از تجهیزات محافظتی مانند کلید حرارتی اشنایدر ضروری شده است. این نوع کلیدها که از برندهای معتبر جهانی هستند، به دلیل دقت و کیفیت بالا، نقش مهمی در جلوگیری از آسیب به مدارها ایفا می‌کنند. کلید حرارتی کمک می‌کند تا مدارها در برابر جریان‌های زیاد یا گرمای بیش‌از‌حد، آسیب نبینند. نصب درست این کلیدها نه‌تنها ایمنی را بالا می‌برد، بلکه باعث دوام بیشتر و عملکرد بهتر سیستم می‌شود. در این مقاله، مراحل نصب کلید حرارتی اشنایدر را به طور کامل بررسی می‌کنیم.
کلید حرارتی چیست؟
کلید حرارتی، یا همان رله اضافه بار، یک ابزار حفاظتی الکترومکانیکی است که وظیفه اصلی آن محافظت از موتورهای الکتریکی و تجهیزات برقی در برابر افزایش جریان و بار بیش‌از‌حد است. برخلاف فیوزهای حرارتی که پس از عملکرد باید تعویض شوند، کلیدهای حرارتی دارای قابلیت بازنشانی و استفاده مجدد بوده، به همین دلیل برای حفاظت در برابر شرایط موقتی که به سرعت برطرف می‌شوند، بسیار مناسب هستند.
کلید حرارتی در صنایع مختلفی کاربرد دارد و با نام‌های مختلفی مانند Motor Protection Circuit Breaker (MPCB) شناخته می‌شود. انتخاب صحیح این کلیدها براساس نوع موتور و شرایط کاری اهمیت زیادی دارد، زیرا یک کلید حرارتی مناسب می‌تواند عملکرد بهینه موتور را در دمای نامتعادل حفظ کند، عمر دستگاه را افزایش دهد و همچنین از خرابی‌ها جلوگیری کند.
نحوه عملکرد کلید حرارتی
قبل از اینکه سراغ مراحل نصب کلید حرارتی اشنایدر برویم، بهتر است که ابتدا با نحوه کار این کلید آشنا شوید تا راحت‌تر بتوانید از آن استفاده کنید.
کلید حرارتی به گونه‌ای طراحی شده که با افزایش جریان عبوری، از آسیب‌های ناشی از بار اضافه جلوگیری می‌کند. عملکرد این کلید براساس واکنش حرارتی فلزات به دما است، هنگامی که جریان برق از حد مجاز بیشتر شود، دمای داخل کلید بالا می‌رود و باعث گرم شدن یک تیغه دو فلزی می‌شود. این تیغه از دو فلز با ضریب انبساط حرارتی متفاوت ساخته شده است که با افزایش دما، هر کدام به میزان متفاوتی منبسط می‌شوند. این اختلاف انبساط باعث خم شدن تیغه به سمت فلز با ضریب انبساط کمتر شده و در نتیجه، کنتاکت‌های کلید قطع می‌شوند تا جریان برق متوقف شود.
این جابه‌جایی مکانیکی تیغه‌ها، به کمک یک اهرم یا به صورت مستقیم، مدار را باز می‌کند و از ادامه جریان بیش‌از‌حد جلوگیری می‌کند. همچنین، برای کاهش خطر جرقه و سوختگی در محل قطع جریان، دو آهن‌ربا در قسمت بالایی و پایینی تیغه‌ها تعبیه شده‌اند که به سرعت کنتاکت‌ها را از هم جدا کرده و ایمنی عملکرد کلید را افزایش می‌دهند.
کلیدهای حرارتی معمولا قابلیت تنظیم جریان قطع را دارند و می‌توان آن‌ها را طوری تنظیم کرد که در محدوده‌ای بین 1.05 تا 10 برابر جریان نامی موتور، عمل قطع جریان را انجام دهند. در مدل‌های سه‌فاز، کلید حرارتی شامل سه پل قدرت ورودی است که به صورت همزمان از هر سه فاز محافظت می‌کند.
ابزار و تجهیزات لازم برای نصب کلید حرارتی
برای نصب کلید حرارتی اشنایدر، به ویژه نوع سه‌فاز آن آماده‌سازی ابزار و تجهیزات مناسب اهمیت زیادی دارد تا فرآیند نصب به درستی و با ایمنی کامل انجام شود. در ادامه به ابزار و تجهیزات لازم برای نصب این کلید می‌پردازیم:
- کابل‌های مسی با ضخامت مناسب
برای انتقال جریان برق با حداقل افت و افزایش ایمنی
- لوله فلکسیبل
جهت محافظت و عبور ایمن کابل‌ها از آسیب‌های مکانیکی و نفوذ رطوبت
- پیچ و رول‌پلاک
برای نصب محکم کلید حرارتی روی دیوار یا باکس
- دریل و مته مناسب
جهت ایجاد سوراخ دقیق و سریع برای نصب پیچ‌ها
- چسب برق (وارنیش)
برای عایق‌بندی اتصالات و جلوگیری از اتصال کوتاه
- پیچ‌گوشتی‌های مخصوص
مناسب برای باز و بسته کردن ترمینال‌ها و اتصالات کلید
- سیم‌بر و سیم‌لخت‌کن
جهت برش و آماده‌سازی کابل‌ها برای اتصال
- دستکش عایق برق
برای حفاظت از نصاب در برابر برق گرفتگی
- عینک محافظ و کلاه ایمنی
برای افزایش ایمنی در حین انجام نصب
- فازمتر یا تستر برق
جهت اطمینان از قطع بودن جریان برق قبل از شروع کار
استفاده از این ابزار و تجهیزات به همراه رعایت نکات ایمنی، روند و نحوه نصب کلید حرارتی اشنایدر را ایمن و دقیق می‌کند.
آموزش گام‌به‌گام نصب کلید حرارتی اشنایدر (توضیح کامل و گام به گام)
نصب کلید حرارتی اشنایدر به طور صحیح، موجب تضمین ایمنی، افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش هزینه‌های تعمیرات می‌شود. در ادامه، طریقه نصب کلید حرارتی اشنایدر را به صورت گام‌به‌گام بررسی می‌کنیم تا بتوانید به صورت اصولی این کار را انجام دهید.
- نحوه نصب کلید حرارتی برای موتور تک‌فاز
اگرچه کلیدهای حرارتی موجود در بازار اغلب به صورت سه‌فاز طراحی شده‌اند، اما می‌توان آن‌ها را برای محافظت از موتورهای تک‌فاز نیز به‌کار برد. برای این کار کافی‌ست اتصالات را به درستی انجام دهید تا عملکرد کلید با سیستم تک‌فاز هماهنگ شود.
در ابتدا، سیم فاز ورودی را به ترمینال L1 (اولین ترمینال قدرت از سمت چپ) متصل کرده، سپس سیم نول را به ترمینال سوم ورودی (که همان L3 است) وصل کنید. در مرحله بعد، از ترمینال خروجی سوم (T3)، یک سیم به ترمینال میانی کلید (معمولا ترمینال دوم خروجی) وصل کنید تا جریان به‌درستی بین فاز و نول برقرار شود.
در پایان، خروجی‌های اول و دوم کلید حرارتی (ترمینال‌های T1 و T2) را به موتور متصل کنید. به این ترتیب، کلید حرارتی با تشخیص جریان اضافه یا اتصال کوتاه، از موتور تک‌فاز شما محافظت می‌کند و مانع آسیب به آن می‌شود.
- نصب کلید حرارتی برای موتور سه فاز
نصب کلید حرارتی اشنایدر برای موتور سه فاز یک فرآیند حساس و دقیق است که باید با رعایت نکات فنی و ایمنی انجام شود. در ادامه، راهنمای نصب کلید حرارتی برای موتور سه فاز را آورده‌ایم.
- انتخاب بریکر مناسب
گام اول در نصب کلید حرارتی اشنایدر برای موتور سه فاز، انتخاب بریکر مناسب است که نقش مهمی در حفاظت از مدار و موتور دارد. انتخاب صحیح بریکر باعث می‌شود، سیستم حفاظتی به درستی عمل کند و از آسیب‌های احتمالی ناشی از اضافه بار یا اتصال کوتاه جلوگیری شود.
بریکرها براساس مقدار جریان عبوری از مدار، شرایط خطا را شناسایی و مدار را قطع می‌کنند. اگر بریکر با جریان نامناسب انتخاب شود، عملکرد آن تحت تاثیر قرار می‌گیرد. برای اطمینان از تناسب بریکر با موتور، ابتدا باید جریان بار کامل موتور (FLC) را تعیین کنید. این جریان نشان‌دهنده میزان مصرف برق موتور هنگام کارکرد با بار کامل است و روی پلاک موتور یا در مستندات فنی کارخانه سازنده ذکر شده است. پس از به دست آوردن این مقدار، باید کلید حرارتی متناسب با این جریان انتخاب شود تا ایمنی لازم را فراهم کند.
تولیدکنندگان معتبر جداول استانداردی ارائه می‌دهند که در آن‌ها مشخصات کلیدهای حرارتی و بریکرهای متناسب با توان و نوع موتور آورده شده است. این جداول به شما کمک می‌کند تا بهترین محصول را برای کاربرد خود انتخاب کنید و از بروز خطاهای احتمالی جلوگیری کنید.
لازم به ذکر است که جریان بار کامل موتور تنها معیار انتخاب کلید حرارتی و بریکر نیست و باید سایر پارامترهای حفاظتی و شرایط کاری موتور را نیز مد نظر قرار داد تا بهترین نتیجه در حفاظت از مدار به دست آید.
- نصب کلید حرارتی در تابلو برق
گام دوم در نصب کلید حرارتی اشنایدر برای موتور سه فاز، قرار دادن صحیح کلید در تابلو برق است. انتخاب مکان مناسب برای نصب کلید حرارتی اهمیت زیادی دارد، زیرا علاوه‌بر عملکرد صحیح دستگاه، دسترسی آسان برای بازدید، نگهداری و تعمیرات در آینده را نیز تضمین می‌کند.
کلید حرارتی باید در محلی نصب شود که فضای کافی برای باز و بسته کردن آن وجود داشته باشد و بتوان به آسانی به ترمینال‌ها و سیم‌بندی دسترسی داشت. همچنین، محل نصب نباید در معرض رطوبت زیاد، گرد‌وغبار یا منابع حرارتی شدید قرار گیرد، زیرا این عوامل می‌توانند باعث کاهش عمر مفید کلید و اختلال در عملکرد آن شوند.
- سیم‌بندی
گام سوم نصب کلید حرارتی برای موتور سه فاز، مرحله مهم سیم‌بندی است که باید با دقت و مطابق با دستورالعمل‌های تولیدکننده انجام شود. در این مرحله، اتصال صحیح سیم‌های ورودی و خروجی به کلید حرارتی اهمیت فراوانی دارد تا عملکرد کلید به بهترین شکل تضمین شود.
ابتدا باید ترمینال‌های ورودی و خروجی کلید را به دقت شناسایی کنید، ترمینال‌هایی که با عنوان خط مشخص شده‌اند، محل اتصال سیم‌های ورودی بوده و ترمینال‌های بار مربوط به خروجی و اتصال به موتور هستند. رعایت این تفکیک از بروز مشکلات جدی در عملکرد سیستم جلوگیری می‌کند.
برای اتصال سیم‌ها، باید از ابزارهای مانند سیم‌چین، سیم‌بر و پیچ‌گوشتی استاندارد استفاده شود تا سیم‌ها به درستی لخت و به اندازه مناسب برای اتصال آماده شوند.
نکته دیگر در سیم‌بندی کلید حرارتی، محکم بستن پیچ‌های ترمینال‌هاست. اتصالات شل یا ناقص می‌توانند باعث ایجاد جرقه و حرارت غیرمطلوب شوند که در نهایت باعث سوختن کلید حرارتی و آسیب به سیستم می‌شود. بنابراین باید مطمئن شوید که سیم‌ها کاملا در ترمینال‌ها محکم شده باشند.
- تنظیم جریان تریپ
گام چهارم در فرآیند نصب کلید حرارتی اشنایدر برای موتور سه فاز، مربوط به تنظیم جریان تریپ است که نقش مهمی در حفاظت از موتور دارد. جریان تریپ به مقداری گفته می‌شود که کلید حرارتی در صورت وقوع اضافه بار یا اتصال کوتاه، مدار را قطع می‌کند تا از آسیب دیدن موتور جلوگیری شود.
در برخی مدل‌های کلید حرارتی، جریان تریپ قابل تنظیم است. پس از نصب کلید، باید مقدار جریان با دقت و براساس جریان بار کامل موتور (FLC) تنظیم شود. تنظیم دقیق باعث می‌شود، کلید حرارتی به موقع و در شرایط مناسب مدار را قطع کند.
برای تنظیم کردن جریان، پیچ مخصوصی روی کلید حرارتی وجود دارد که با چرخاندن آن می‌توان مقدار جریان تریپ را به سطح مورد نظر رساند. این کار باید با دقت انجام شود تا کلید حرارتی بهترین عملکرد حفاظتی را ارائه دهد و از آسیب‌های احتمالی موتور و مدار جلوگیری کند.
- تست کلید حرارتی
گام نهایی در نصب کلید حرارتی اشنایدر در موتور سه فاز، انجام تست عملکرد کلید است که در تضمین ایمنی و کارکرد صحیح مدار بسیار اهمیت دارد. پس از اتمام مراحل نصب و اتصال سیم‌ها، باید عملکرد کلید حرارتی را به دقت بررسی کنید تا از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل شود.
برای این کار، باید شرایطی را شبیه‌سازی کنید که کلید حرارتی در آن فعال شود. این کار باعث می‌شود، عملکرد قطع کلید در مواقع اضطراری مورد ارزیابی قرار گیرد و اطمینان حاصل شود که کلید در زمان مناسب مدار را قطع خواهد کرد.
توصیه می‌شود، این تست‌ها را چندین بار تکرار کنید تا از پایداری و دقت عملکرد کلید حرارتی مطمئن شوید. تنها زمانی که کلید در همه تست‌ها به درستی عمل کرد، می‌توانید با اطمینان کامل آن را وارد مدار کرده و از ایمنی موتور و تجهیزات اطمینان داشته باشید.
نکات مهم در نصب کلید حرارتی اشنایدر
در نصب کلید حرارتی اشنایدر برای موتور سه فاز، رعایت نکات مهمی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، نقش مهمی در عملکرد صحیح و ایمن سیستم دارد. توجه به این جزئیات از بروز مشکلات جدی در مدار و آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کند.
- اولین نکته، انتخاب کلید حرارتی مناسب است، کلید باید متناسب با مشخصات موتور و شرایط کاری آن انتخاب شود. این انتخاب فقط به جریان بار کامل موتور محدود نمی‌شود، بلکه باید حفاظت‌های مورد نیاز، مشخصات تریپ کلید، شرایط محیطی محل نصب و همچنین قابلیت‌های اضافی کلید مثل تنظیمات دقیق جریان تریپ و مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی را نیز در نظر گرفت. توجه به این پارامترها باعث می‌شود، کلید حرارتی بتواند در زمان درست و به صورت دقیق از مدار حفاظت کند.
- نکته بعدی، اهمیت استفاده از سیم مناسب در سیم‌بندی کلید حرارتی است. استفاده از سیم‌هایی با اندازه و جنس نامناسب می‌تواند باعث شود که کلید در شرایط بحرانی به درستی عمل نکند.
- رعایت استانداردهای محل نصب نیز بخش دیگری از مراحل نصب کلید حرارتی است. با توجه به اینکه کلید حرارتی در تابلوهای برق نصب می‌شود که شامل تجهیزات متعدد و سیم‌های زیاد است، رعایت قوانین و ضوابط محلی برای نصب، سیم‌کشی و برچسب‌گذاری سیم‌ها اهمیت بالایی دارد. این استانداردها باعث می‌شوند نگهداری، تعمیر و عیب‌یابی تجهیزات در آینده آسان‌تر و سریع‌تر انجام شود و از بروز اشتباهات در هنگام کار جلوگیری شود.
- همچنین، انجام تست‌های دوره‌ای برای بررسی عملکرد صحیح کلید، بازرسی اتصالات و سیم‌بندی‌ها و بررسی وجود هرگونه فرسودگی یا آسیب در کلید، باید به صورت منظم انجام شود تا کلید در شرایط بحرانی به درستی عمل کرده و از آسیب به موتور و سایر تجهیزات جلوگیری شود.
