تست کنتاکتور چیست؟
تست کنتاکتور: کنتاکتور بهصورت کلی جزء وسایل و تجهیزاتی است که در آن، خاصیت الکترومغناطیسی منجر به اتصال تعدادی زیادی کنتاکت به همدیگر شده یا از یکدیگر جدا میشوند. در تعریف کلیتر از کنتاکتور میتوان اشاره نمود که کنتاکتور در گروه کلیدهای الکترومغناطیسی بوده و با بهرهگیری از یک جریان برقی کوچک، یک جریان الکتریکی یا برقی بزرگ را قطع یا وصل خواهد کرد.
این ویژگی کنتاکتورها در اصل باعث قطع و وصل شدن یا تغییر در اتصال مدارها میشود. کنتاکتور یا کلید خودکار شامل سه کنتاکت اصلی در روی مدار است. کنتاکتور یک رله یا سوییچ کنترلشدهی الکترونیکی بوده و بهطور معمول بهوسیلهی مدار کنترل تست خواهد شد. کنتاکتورها در کل در مکانها و وسیلههای گوناگونی مانند کنترل در موتورهای برقی، وسایل و تجهیزات نورپردازی، دستگاههای حرارتی و گرمایشی، بانکهای خازنی، وسایل تبخیرکننده حرارتی و همچنین سایر بارهای الکتریکی و… استفاده میشود.
کنتاکتورها بهصورت کلی با مداری کنترل شده که سطح نیروی پایینتری نسبت به مدار مورد کلید زنی داشته باشد؛ کنتاکتورها شامل نوعهای متفاوتی با مشخصات و نیروهای گوناگونی هستند. یک کنتاکتور در مقایسه با یک مدارشکن قدرت، برای قطع کردن یک جریان الکتریکی اتصال کوتاه استفاده نخواهد شد و کنتاکتورها اکثراً در سایزهای مختلفی به بازار عرضه میشوند.
⭐️ جهت مشاهده محصولات کلید اتوماتیک اشنایدر، روی دکمه کلیک کنید. ⬅️ ⬅️ ⬅️ ⬅️ ⬅️ ⬅️
کنتاکتور اشنایدر
کنتاکتورهای اشنایدر نیز نوعی از کنتاکتورهای خوب بازار هستند و بیشتر از دو هسته E شکل که یکی از آن بهصورت متحرک و دیگری بهصورت ثابت است، تشکیل میشوند.
در کنتاکتورهای اشنایدر بخشی که دارای هستۀ ثابت بوده، در اصل از یک سیمپیچ تشکیل شده و با عبور دادن جریان الکتریکی از آن، انرژیای به وجود میآید که هستهی متحرک را به سمت هستۀ ثابت سوق میدهد. در کنتاکتور اشنایدر هنگامیکه هستهی متحرک به حرکت در آمده، در کل سبب شده تا تعدادی از کنتاکتها باز یا بسته شوند.
کنتاکتورهای اشنایدر نیز بهصورت مستقیم با وسایل یا دستگاههایی که جریان الکتریکی زیادی دارند، اتصال برقرار خواهند کرد؛ بهعبارتدیگر کنتاکتور اشنایدر بهصورت کلی از یک مغناطیس الکترونیکی تشکیل شده و یک قسمت یا بخش آن به شکل متحرک بوده و همین بخش متحرک بهوسیلهی فنری از بخش ثابت نگه داشته میشود. در این بخش از کنتاکتور اشنایدر یک سری کنتاکت جانبی عایق شده است که کنتاکتور اصلی به آن وصل شده و حرکت خواهد کرد.
کلیدهای اتوماتیک اشنایدر سری D جزء محبوبترین و پرطرفدارترین نوعهای کنتاکتور اشنایدر در دنیا بوده و این نوع کنتاکتورها دارای کاربرد بسیار زیادی هستند. از کنتاکتورهای اشنایدر در کل در مصارفی مثل استفاده در دستگاههای الکتروموتور، بانکهای خازنی، انواع مختلف مدارهای نور و روشنایی و دیگر وسایل و دستگاههای الکترونیکی استفاده میشود. کنتاکتور اشنایدر همچنین از لحاظ ایمنی و امنیت نیز دارای بالاترین ضریب امنیت در مقایسه با دیگر کنتاکتورها است.
کنتاکتورهای اشنایدر اکثراً در تابلو برقهای صنعتی برای قطع کردن یا وصل کردن مدار اصلی نیز کاربرد دارند؛ کلیدهای اتوماتیک اشنایدر جزء بهترین، باکیفیتترین و پرمصرفترین انواع کنتاکتورها در کشور بوده و شامل تنوعهای بسیاری در میزان ولتاژ بوبین و توان آمپر عبوری نیز هستند.
نحوه تست کنتاکتور
بهصورت کلی تست کنتاکتورها از چند مرحله تشکیل شده و در بخش زیر به توضیح مختصر آن پرداخته میشود:
🔶 گام اول: در ابتدا برای ارزیابی یا تست کنتاکتور باید تمام نیروی موجود در کنتاکتور بهطرف قسمت ورودی کنتاکتور سوق داده شود؛ در این مرحله با استفاده از پیچگوشتی باید سیمهای موجود از پیچها خارج شود و سیمها را در صورت لازم بودن میتوان با استفاده از قلم یا نوار مخصوص مشخص کرد.
🔶 گام دوم: سیمهای موجود را از قسمت پایانی کنتاکتور یا قسمت T شل نموده و سیمها از روی پیچها برداشته میشود.
🔶 گام سوم: باچرخیدن کلید کنترل سیمپیچ کنتاکتور به جایگاه روشن حرکت داده خواهد شد و حتماً باید صدای تکاندهندهای از سمت کنتاکتور به گوش برسد. تعدادی از کنتاکتورها نیز دارای نوعی فعالکننده دستی و یا کمک دهندهی بصری هستند که در موقع انرژی دادن به کویل جابهجا میشود.
🔶 گام چهارم: در این مرحله، دستگاه اهممتر ولت را روشن کرده و وضعیت اهم در سوئیچ تغییر داده میشود. گیرههای قرمز در داخل کنتاکتور به روی (اهم) و گیرههای سیاه در کنتاکتور به روی (معمولی یا ساده) قرار داده میشود؛ دو لبه نیز با هم لمس شده تا دستگاه اهممتر عدد صفر را نشان دهد.
🔶 گام پنجم: در این گام باید گیرههای قرمز را به سمت ورودی اول و گیرههای سیاه را به سمت خروجی اول تغییر داد؛ این روش تست باید در هر مجموعه از ورودیها و خروجیهای کنتاکتور انجام داده شود.
🔶 گام ششم: در این مرحله تمام مشخصات در روی اهممتر مشخص شده است.
تست کنتاکتور سه فاز
برای آزمایش و تست کنتاکتور سه فاز بهصورت کلی باید دستگاه مولتی متر در حالت تست (بوق) قرار داده شده و اتصال میان ترمینالها نیز بررسی و ارزیابی شود. در هنگامیکه جریان برق قطع شده باشد، اصلاً نباید هیچکدام از ترمینالها در کنتاکتور سه فاز را به یکدیگر وصل کرد. در موقعی که جریان برق وصل شده باشد نیز میتوان ترمینالهای ورودی را به ترمینالهای خروجی وصل نمود؛ اگر هر دو ترمینال به شیوهی مناسب و درست انجام شده باشد، به معنای سالم بودن کنتاکتور سه فاز خواهد بود.
تست کنتاکتور تک فاز
ارزیابی و تست کنتاکتور تک فاز بهصورت کلی به شرح زیر است:
1- در ابتدا باید توان الکترونیکی از بخش ورودی کنتاکتور (L) قطع شود.
2- بهوسیله پیچگوشتی سیمها را خارج کرده و با نوارهای شفاف علامتگذاری میشود.
3- کلید کنترل در کنتاکتور بهطرف وضعیت روشن چرخانده شده و انرژی لازم به سیم پیچ کنتاکتور داده خواهد شد؛ در این مرحله باید حتماً صدای کلیک یا تق به گوش برسد.
4- در آخر دستگاه اهم متر یا مولتی متر را در حالت آزمایش و تست قرار میگیرد.
بررسی تست قطعات کنتاکتور
پیش از بررسی تست قطعات کنتاکتور باید به قطعات موجود در کنتاکتور اشاره شود. بهصورت کلی انواع مختلفی از قطعات و وسایل جانبی در کنتاکتور بهکار رفته و این قطعات بهصورت عمده به شرح زیر است:
🔴 کنتاکت، آهنرباهای مغناطیسی، قابها یا محفظهی محافظی، انواع سیمها و کابلها، فنهای مخصوص و…
🔴 کنتاکت جزء قطعات بسیار مهم کنتاکتور بوده و خرابی یا مشکل در کنتاکت میتواند سبب خرابی یا آسیب رساندن به کنتاکتور شود.
🔴 کنتاکت همچنین شامل کنتاکتهای جانبی، فنرهای مخصوص، کنتاکتهای قدرت است.
🔴 کویل یا آهنربای مغناطیسی نیز از دیگر وسایل مهم کنتاکتور بوده و برای تست و ارزیابی قدرت و نیروی محرکه کویل باید در ابتدا به استانداردهای کلی آن توجه شود.
🔴 در گام بعد باید با استفاده از آهنربای مخصوص میزان قدرت آهنربای مغناطیسی را آزمایش نمود.
تست خرابی کنتاکتور
بهصورت کلی اختلال یا آسیب در اجزا و قطعات کنتاکتور سبب خرابی کل کنتاکتور شده و با تعمیر کردن مجدد کنتاکتور، ممکن است باز هم کنتاکتور خراب شود. در بخش زیر به بعضی از مهمترین موارد خرابی کنتاکتور اشاره شده است:
1- روشن کردن و یا خاموش کردن بیش از حد کنتاکتور
2- آمپر مشخص شده بر روی کنتاکتور اساساً از اهمیت زیادی برخوردار است و بر اساس آمپر درجشده روی کنتاکتور و ظرفیت اسپلیت تعیین شده و اگر آمپر مشخص نشود ممکن است باعث خرابی کنتاکتور شود.
3- اختلال یا مشکل در دستگاههای حرارتی و برودتی مخصوصاً در هنگام فرایند سرویس
4- ذوب شدن کنتاکتور به دلیل جریانها یا شوکهای الکتریکی
5- خرابی ولتاژ تغذیه
6- آسیب دیدن یا سوختن کامل هستهی کنتاکتور
7- مشکلات در حلقهی کنتاکتور
8- انعطافناپذیر بودن آهنربای موجود در کنتاکتور
برای تست و آزمایش خرابی کنتاکتور در ابتدا باید موارد فوق رعایت شود و در آخر میتوان از دستگاههای مولتی متر و اهم متر برای مشخص کردن درصد خرابی کنتاکتور استفاده نمود؛ اگر کنتاکتور کاملاً خراب شد، باید در کل کنتاکتور تعویض شود.
تست سالم بودن کنتاکتور
کنتاکتورها بهصورت کلی وسایل و تجهیز آلاتی هستند که اگر قسمتی از اجزای آن دچار مشکل، صدمه یا نقض شود، در آینده انواع مشکلات و آسیبها به وجود میآید. کنتاکتور در اصل میتواند بخشهای زیادی از جریانهای برقی را پوشش دهد و در هر یک از آمپراژها ممکن است که جریان تا صد آمپر و یا صد ولت استفاده شود.
یک کنتاکتور بهصورت کلی دارای سه قسمت مهم بوده و در بخش زیر به آن اشاره شده است:
💠 کنتاکت
💠 محفظه یا قابهای مخصوص نگهدارنده
💠 کویل یا آهنربای مغناطیسی
در ابتدا برای تست و آزمایش سالم بودن کنتاکتور باید به اجزای کلی کنتاکتور توجه ویژه شود و همچنین برای تست سالم بودن کنتاکتور نیز به یک سری از وسایل و تجهیزات کمکی نیاز است که در قسمت زیر به تجهیزات کمکی اشاره شده است:
1- دستگاه منبع تغذیه برای تأمین ولتاژ موردنیاز کنتاکتور
2- دستگاه مولتیمتر از نوع دیجیتالی
3- مقدار زیادی سیم مخصوص
تست کنتاکتور سالم، شامل دو مرحلهی تست بوبین و تست پلاتین یا کنتاکت است و در موقعی که بوبین کنتاکتور و پلاتین درست کار کند، به معنای سالم بودن کنتاکتور است.
ممنون از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی نمودید. برق لئو با آغوشی باز پذیرای نظرات و سؤالات شماست؛ برای ما کامنت بگذارید یا با شمارههای درج شده در وبسایت با ما تماس بگیرید.
نوشته شده در تاریخ ۳۰ آذر ۱۴۰۰